AMA: Sindirilememiş Gıda, Duygu ve Düşünce

Ayurveda Tıbbında Ama, sindirimin zayıf ve sindirim ateşinin düşük olduğu durumlarda dokular ve organlar içinde takılıp kalan, sindirilememiş gıda ve/veya duygu ve düşünce artıkları için kullanılan terimdir. Ama’yı toksik maddelerin hücresel ve hücre altı düzeyde yarattıkları fonksiyon bozuklukları ve toksik bir yan ürün olarak da düşünebilirsiniz. Ama’nın Batı tıbbında terminolojik olarak henüz tam karşılığı bulunmamaktadır.

Ayurveda perspektifinden baktığımızda, zayıf sindirim ateşi ve aşırı miktarda Ama birikimi (toksik yükler) muhtelif semptomlar ve önemli hastalıklar ile hatta sindirim sistemi ötesindeki birçok hastalık ve sorunlar ile ilişkilendirilir.  Batı tıbbında amaya karşılık gelen net bir kavram henüz bulunmamaktadır fakat çok yakın bir zamanda bilimin moleküler seviyenin altında bulunan bu toksik birikim kaynağını da keşfetmesini umuyorum. 

Ayurveda’daki sindirim sadece biyoloji dersinde öğrendiğimiz gastrointestinal, yani mide-bağırsak sürecinden ibaret olmayıp, aynı zamanda beş duyumuz aracılığıyla işlemden geçirdiğimiz deneyimlerimiz ve bunlar neticesinde oluşan duygularımız ile de direkt ilintilidir. Her türlü sindirim bozukluğu bir dizi fiziksel ve zihinsel rahatsızlıklara yol açabilir.

Söz gelimi, partnerinizle yaşadığınız hararetli bir tartışma esnasında ağzınızdan çıkan ya da kulağınıza gelen sözler kızgınlık ya da korku duygularına neden olabilir. Bu duyguları içinize alıp, yuttuğunuzda vücudunuz sanki bir avuç taze kırmızı acı biber yemişsiniz gibi tepki verir ve kendinizi fiziksel olarak da hasta hissedersiniz. İşte sindirilememiş bu tür duygular tıpkı midenizin kabul etmediği bir yemek gibi toksinlerin (ama) birikmesine neden olabilir.

Ayurveda, sindirim söz konusu olduğunda düşüncelerimizi, duygularımızı ve duyularımızla algıladığımız izlenimleri de günlük olarak ne ölçüde sindirdiğimizi göz önünde tutar. 

Sonuç olarak sindirim sistemi düzgün işlediği zaman tükettiğimiz gıdalar ile hissettiğimiz duygularımız geride atık bırakmadan tamamen metabolize olarak sindirilebilir. Duygu ve düşüncelerin sindirim süreci için ayurvedik yaşamda günlük olarak yapılan nefes teknikleri ve meditasyon çalışmaları da büyük önem taşır. Çünkü meditasyon ve nefes egzersizleri sadece fizyolojimizde değil, diğer bedenlerimizde de birikme ihtimali olan metabolize edilememiş duygu ve düşüncelerin tahliyesini sağlayan çok etkili alıştırmalardır.

Bu farkındalık uygulamaları sindirim sisteminin rahatlamasını ve düzenli çalışmasını desteklerken, eşzamanlı olarak nadi olarak bilinen, bedenin süzüg enerji kanallarını da temizler. Sindirim ve tahliye süreci tam anlamı ile düzgün bir şekilde görevlerini icra edemediğinde, bedenden tahliye edilemeyen bu toksik atıklar (mala) sadece fiziksel bedenimizde değil, tüm bedenlerimizde eş zamanlı toksik yük yaratırlar ve, hem zihinsel bedeni hem de ruhsal bedenleri de etkileyerek, ağırlık yaratırlar. Ve bu şekilde ama denilen toksik atıklar dokularda ve süzüg bedenin*  enerji kanallarında birikmeye başlar. Neticesinde de ama tüm bedenlerimizde birikerek, hastalık oluşumu sürecine zemin hazırlar ve bu süreci başlatır. Bu alanlardaki çalışmalar çok küçük dozlarda dahi olsa toksik maddelerin hücresel düzeyde fonksiyon bozukluklarına yol açtığını kanıtlamıştır.

 * Süzüg Beden: Gözle görülemeyecek derece frekansı yüksek olan titreşimsel beden, ışık beden, öz beden. İngilizcesi Causal Body’dir.

Blokaj ve Toksinler 
Ama yukarıda bahsettiğim gibi sindirimin zayıf ve Agninin düşük olduğu durumlarda dokular ve organlar içinde takılıp kalan, bir bakıma burada kendine barınak sağlayan sindirilememiş gıda ve duygu artıklarıdır. Batı tıbbının bakış açısına göre değerlendirecek olursak bu “doku tortulaşması” ya da “dokuda yağ birikimi” ile ilişkilidir. Mesela fazla yağlanma, plak, vücudun ana kanallarını tıkayan kolesterol Ayurveda tıbbında ama olarak adlandırdığımız birikimlere örnek gösterilebilir. 
Ama birikmeye başladığında özellikle  
► Yorgunluk
► Vücut genelinde bir ağrı hali ya da ağrı hissi
► Depresyon
► Enfeksiyona yatkınlık
► İştahsızlık
►Aşırı duyarlı bir sindirim sistemi (Huzursuz bağırsak sendromu, ishal, kabızlık vb.) gibi sorunlar ortaya çıkar.
Peki, vücudunuzda aşırı birikmiş olan amayı nasıl fark edebilirsiniz? 

Fizyolojide ama birikimi fazla olduğunda belirtiler şu şekildedir;

• Kabızlık, sinüs tıkanıklığı ve nefes darlığı gibi hareketsizlikler
• Geç kalkma, uyuşukluk hali, düşük enerji  
• Özellikle sabahları uyanınca beyazımsı veya sarımsı renkte ve kekremsi tada sahip bir tabaka ile kaplı dil yüzeyi 
• Vücutta çeşitli bölgelerde ağrı, sızı, gerginlikler ve tutulmalar
• Vücut genelinde ya da karın bölgesinde ağırlık ve şişlik hissi 
• Zihinsel bulanıklık ve düşük konsantrasyon 
• Sık sık hazımsızlık, gaz, şişkinlik ve/veya karın ağrısı Agni ateşinizin kalitesi bu fiziksel olmayan öğelerin vücutta ama şeklinde birikip birikmeyeceğini belirleyecektir. 

Ayurveda’da sindirim ile ilgili diğer bir söylem de şudur: 
“Eğer ne yediğine dikkat etmezsen belli bir zaman sonra yediklerin seni yemeğe başlar!”

Ama Birikimini Azaltmanın ve Tedavi Etmenin Üç Yolu

1.    Önleyin: Sisteminiz dahilinde ama oluşmasını önlemek için bünye tipinizi (doşanızı) dengeleyen gıda seçimleri ve ayurvedik yaşam tarzı önerilerini takip edin. Ayurvedik beden tipinizi 2. Bölümde öğreneceksiniz.

2.    Azaltın: Ama oluşmuş ise beslenme biçiminizi arındıracak şekilde doşanıza göre düzenleyin, toksinlerden arındırıcı baharatları ve ayurvedik bitkileri kullanmaya başlayın, haftada en az iki gün oruç tutun ve/veya intermittent beslenme tarzına geçerek akşam yemeğinden sonra bir sonraki günün öğle saatine kadar 15 - 17 saat kadar yemeye ara vererek, midenizi boş bırakın. 

3.    Tedavi Edin: Dokular tarafından emilmiş olan ama birikimlerini yuvasından çıkarmak için arındırıcı ayurvedik panchakarma tedavilerini uygulayın. (Panchakarma bu gezegendeki en kapsamlı detoks sistemidir. Maalesef Türkiye’de tam anlamıyla panchakarma tedavisini uygulayan merkezler bulunmuyor.  Diğer yandan Hindistan ve Sri Lanka’daki merkezlere her yıl binlerce insan gidiyor.

Devam: Tüm Bedenlerde Gerçekleşen Mükemmel Sindirim Neticesinde Oluşan Oja Nedir? 

Yazının Devamı için burayı tıklayınız.